'Bolletjesslikker opsluiten zinloos'

Patrick Meershoek
Het Parool
Zaterdag, 16 juni 2012

bolletjesBolletjesslikkers horen niet in de gevangenis. Het berechten en opsluiten van ongeveer vijftienhonderd kleine drugssmokkelaars per jaar heeft geen noemenswaardig effect op de invoer van cocaïne en vormt een zware belasting voor Openbaar Ministerie, rechtbank en gevangenis.

Dit stelt internationale drugsonderzoeker Martin Jelsma van het Transnational Institute vandaag in deze krant, in een interview naar aanleiding van de verscherpte controle op drugssmokkel die tien jaar geleden op Schiphol werd ingevoerd. Jelsma: “Als je kijkt naar de beschikbaarheid van coke op de Nederlandse markt, de prijs en de kwaliteit moet je vaststellen dat het effect van de maatregelen nihil is.”

Volgens schattingen van de Verenigde Naties wordt jaarlijks 123 ton cocaïne vanuit Zuid-Amerika langs verschillende routes naar consumenten in Europa vervoerd, ondanks alle maatregelen dit tegen te gaan.

schipholJelsma: “Het is nog nooit ergens ter wereld gelukt een schaarste aan drugs te creëren door de aanvoer aan te pakken. De handel in coke is daarvoor te profijtelijk. Wereldwijd wordt er jaarlijks 85 miljard dollar mee verdiend.”

Jelsma pleit ervoor de bolletjesslikkers te ontslaan van rechtsvervolging, op een zwarte lijst te plaatsen en terug te sturen naar het land van herkomst. “Dat was aanvankelijk ook de praktijk na de invoering van de verscherpte aanpak. Helaas koos het parlement voor een harde aanpak, inclusief celstraffen, zoals we die sinds 2006 kennen.”

De onderzoeker wijst op het belang van proportionaliteit, een uitgangspunt in het internationale strafrecht. “De bolletjesslikkers zijn doorgaans straatarme mensen die grote risico’s lopen voor een kleine beloning. De straffen staan in geen verhouding tot de winst uit de criminele activiteiten. Een afschrikkende werking gaat er ook niet van uit, zoals blijkt uit de tientallen aanhoudingen die elke week opnieuw op Schiphol gebeuren.”

De verscherpte controle op Schiphol heeft Nederland ongeveer tweehonderd miljoen euro gekost, inclusief de kosten voor de versterking van het Openbaar Ministerie, de komst van een rechtbank op Schiphol en de benodigde extra cellen. In de afgelopen tien jaar zijn naar schatting vijftienduizend bolletjesslikkers en andere kleine drugssmokkelaars veroordeeld tot een gemiddelde celstraf van twaalf maanden.

Pagina 6: Coke vindt altijd een weg 

Zie ook:

• 'Meer bolletjesslikkers gepakt, maar handel blijft gelijk', NOS Nieuws, zondag 17 juni 2012, 15:00
De afgelopen tien jaar zijn 15.000 bolletjesslikker en andere kleine drugssmokkelaars opgepakt. Martin Jelsma doet onderzoek naar internationale drugshandel. 

A Matter of Substance: Fighting Drug Trafficking With a Substance–Oriented Approach, Ernestien Jensema, Series on Legislative Reform of Drug Policies Nr. 7, July 2010

Drugs, crime and punishment: Proportionality of sentencing for drug offences, Gloria Lai, Series on Legislative Reform of Drug Policies Nr. 20, June 2012